به گزارش خبرگزاری حوزه، حجت الاسلام والمسلمین نجارزادگان، نویسنده و پژوهشگر حوزوی، شنبه شب در نشست علمی «معناشناسی امامت در آیه ابتلا» که در مؤسسه پژوهشی فرهنگی فهیم برگزار شد، با تاکید بر ضرورت بررسی مفاهیم امامت درآیات الهی عنوان کرد: یکی از آیاتی که در این زمینه در قرآن کریم بیان شده است آیه مبارکه «وَ إِذِ ابْتَلىَ إِبْرَاهِیمَ رَبُّهُ بِكلَِمَاتٍ فَأَتَمَّهُنَّ قَالَ إِنىِّ جَاعِلُكَ لِلنَّاسِ إِمَامًا قَالَ وَ مِن ذُرِّيَّتىِ قَالَ لَا يَنَالُ عَهْدِى الظَّالِمِين» است؛ نکتهای که در آیه ابتلا رخ نمایی می کند، نگاه معناشناسانه، به همراه نگاه تاریخی آن است.
وی افزود: مساله اصلی این آیه مطرح شدن کمال مبحث امامت است و ارایه این مطلب که خود پیامبران نیز از آنجا که مطاع هستند و لازمه مطاع بودن دارا بودن جایگاه امامت است، امام هستند؛ ولی برای ما مهم، این مطلب است که امامت مطرح شده در این آیه را به امامت شیعه برسانیم، همچنین پیامبران همه امام هستند زیرا مطاع هستند و این مطاع بودن لازمه‌اش امامت است.
این محقق و پژوهشگری حوزوی با اشاره به دیدگاه اهل‌سنت درباره رسالت، ابراز داشت: اهل سنت در توضیح آیه ابتلا گفته اند که خداوند از پیش می دانسته که حضرت ابراهیم در آزمون هایی که در آن قرار می گیرد، موفق می شود و به همین دلیل علم خداوند بر موفق شدن ابراهیم(ع) در آزمون‌ها در آیه ابتلا که فرمود « إِنىّ جَاعِلُكَ لِلنَّاسِ إِمَامًا»؛ یعنی این که هم اکنون مقام رسالت را به وی داده است، البته این مساله ای که اهل تسنن به آن پرداخته اند، بی دلیل و مدرک قطعی ذکر شده است.
وی با رد این مساله که گفته می شود حضرت ابراهیم(ع) امام است؛ زیرا تصمیم مستقلی غیراز اراده خداوند گرفته است، عنوان کرد: نمی توان چنین مطلبی را پذیرفت؛ زیرا در قرآن و تاریخ نیز چنین امری را مشاهده نمی کنیم بلکه ایشان هر چه دریافت کرده از منبع وحی بوده است.
حجت‌الاسلام نجارزادگان با اشاره به این که در این آیه به نوعی درخواست امامت حضرت ابراهیم(ع) برای سایر فرزندان ایشان نیز به معنای امامت صدق می کند، عنوان کرد: پس در اینجا با این مفهوم روبرو نیستیم که حضرت ابراهیم(ع) امام انبیا شدند؛ زیرا ایشان برای سایر انبیا نیز امامت را درخواست می کند؛ اگر امامت را فراتر از رسالت می دانیم باید به گونه ای آن را معنا کنیم که هم با تحلیل مفهومی امام و هم با آیات دیگر امامت هم سنخ و هم معنا باشد.
وی گفت: پیامبر(ص) بر اساس مقام امامت 7 رکعت نماز را افزون بر 10 رکعتی که ازسوی خداوند دستور داده شده، تشریع می کند، زیرا پیامبر(ص) نیز دارای مقام امامت هستند و گاهی در موارد خاص چون جنگ و صلح، دستو ایشان به ما هو امام بود و نه به ما هو رسول.
حجت‌الاسلام نجارزادگان با ذکر این مطلب که بسیاری از دستورات بزرگان دین، عقلی بوده و مردم با پیروی از مبنای عقلی از آن پیروی می کردند، عنوان کرد: عنوان می شود که همانگونه که برخی انبیای الهی نسبت به دیگر پیامبران برتری دارند ممکن است در امامت نیز بر اساس حدیث «قرب نوافل» چنین مساله ای سنخیت داشته باشد که باید در این زمینه بررسی های عمیقی انجام شود.
وی با اشاره به کلام علامه طباطبایی در خصوص مقام امامت، عنوان کرد: در تعریف مرحوم علامه، امامت یعنی این که شخصی می تواند به مقام هدایت تکوینی برسد که البته باید در نظر داشت که در روایات به چنین تعریفی بر نمی خوریم؛ مطلب دیگر آن که در فرایند تصرف در قلب انسان، مبحثی به نام امام و ماموم وجود ندارد. ایشان می‌گوید که مقام امامت این است که شخص می‌تواند به جایی برسد که هدایت تکوینی داشته باشد، در حالی که در هیچ یک از روایات این مطلب تأکید نشده است، همچنین در فرایند تصرف در قلب انسان، امام و مأمومی وجود ندارد.
